Naivci iz Kovačice

Jana Knjazovica (1925-1984) zovu slikarem noći, i kada predstavlja dnevne scene, zbog uvek crne pozadine. Knjazovic se, suprotno postulatima naive, ne trudi da dočara stvarni svet, pa čak ni u koloritu, oslanjajući se na unutrašnju, emotivnu vrednost boja, a ne na mimetičke principe, pa su mu krošnje plave ili ljubičaste, kao i krave i kokoške. Slike su mu plošne, sa izraženom težnjom multipliciranja istih ili sličnih motiva, dok smisao za simetriju na kompozicionom planu stvara utisak nadrealne uređenosti.


Jan Glozik pripada trećoj generaciji kovačičkih naivaca, koji su počeli sa radom osamdesetih godina, napuštajući folklorne elemente u korist specifičnih motiva i stilova (bulke, suncokreti, petlovi, poentilizam…). Međutim, delo koje najbolje predstavlja Glozika, platno veličine 4x2m, rađeno povodom 200-godišnjice dolaska Slovaka u Kovačicu, zapravo je oda seljačkom životu i svim zanatima kojim se ovaj narod bavio tokom ta dva veka. U vrhu slike su davno napušteni slovački pejzaži sa zamkom u Bratislavi i drugim utvrđenjima, u središtu je dugo putešestvije, dok dno slike čine striža, muža, zemljoradnja, seosko pozorište… U samom centru je kovač, po kome je mesto dobilo ime, i slikar, po kome se proslavio, a tu je i skriven slikarev autoportret.

[You must be registered and logged in to see this image.]

U odnosu na ukus ili druge repere, kustosi navode sledeće autore kao važne predstavnike Kovačice: Jana Sokola, Jana Knjazovica, Martin Paluška, Mihala Bireša, Jana Strakušeka, Mihala Povolnija, Alžbetu Čižikovu, Vladimira Boboša...

Iako se “visoko” kovačičko društvo uvećava mlađim generacijama, i pored toga što je gostovalo po svim meridijanima i paralelama, uprkos tome što su njegovi predstavnici ušli u enciklopedije, a njihovi radovi deo važnih svetskih zbirki, i povrh toga što se stalna postavka menja na 15 dana, a ovde gostuju mnogobrojni viđeni naivci iz svih krajeva sveta, o krovnom udruženju, Galeriji naivne umetnosti u Kovačici ne postoji monografija.

[You must be registered and logged in to see this image.]


B92